آثار اشتباهی به جای سینمای اجتماعی

به گزارش مشرق ، آمارهای متنوعی که از فروش فیلم های سینمایی کشور ارائه می شود، اغلب نشان می دهد فیلم هایی که در ژانر طنز و کمدی ساخته شده اند، بیشتر مورد اقبال مردم هستند. این در حالی است که سینمای اجتماعی ما به دلایل متنوعی نمی تواند مخاطب را به سالن های سینما بکشاند، دلایلی مانند عدم واقع نمایی از واقعیات جامعه و همچنین فیلمنامه های ضعیف. در واقع ما شاهد آثار اشتباهی و جعلی به جای سینمای اجتماعی هستیم که نه به سود مردم است و نه به سود جریان سینمایی کشورمان.

فروش سینماهای کشورمان تابعی از عوامل مختلف است که ژانر کمدی و طنز به عنوان یکی از ارکان انگیزشی و اثرگذار در جذب مخاطب سهم قابل توجهی از این فروش را به خودش اختصاص می دهد. از طرفی دیگر چند سالی است فیلم های سینمای اجتماعی با وجود داشتن بازیگران شناخته شده در گیشه، فروش خوبی را تجربه نمی کنند.

فروش یک هفته ای سینما

تازه ترین آمار فروش فیلم های سینمایی کشور در سال 1404 نشان می دهد، سینمای ایران در هفته ای که گذشت میزبان بیش از 566 هزار مخاطب بوده و توانسته است به فروش بیش از 43 میلیارد تومانی دست پیدا کند. بر اساس آماری که سامانه سمفا تا لحظه نوشتن این گزارش از وضعیت فروش فیلم ها و تعداد مخاطبان در یک هفته اخیر ارائه کرده، فیلم سینمایی «صددام» به کارگردانی پدرام پورامیری با اختلافی چشمگیر در صدر جدول گیشه قرار گرفت، به طوری که توانسته بیش از 438 هزار مخاطب را به سالن های سینما بکشاند. این فیلم که از 17 اردیبهشت ماه روی پرده رفته هفته گذشته با بیش از 438 هزار مخاطب توانست رقمی بیش از 38 میلیارد تومان بلیت بفروشد و در صدر جدول گیشه سینما قرار گیرد.

فیلم سینمایی «خانه ارواح» به کارگردانی کیارش اسدی زاده نیز از تاریخ 17 اردیبهشت اکران خود را آغاز کرده و هفته گذشته با فروش بیش از 64هزار بلیت به رقم 5 میلیارد و 63 میلیون تومان در رتبه دوم گیشه سینما قرار می گیرد. فیلم «دایناسور» کاری از مسعود اطیابی است که هفته گذشته با میزبانی بیش از 44 هزار نفر توانست رقمی بیش از 3 میلیارد و 354 میلیون تومان فروش را تجربه کند و در رتبه سوم گیشه سینما قرار می گیرد. در ادامه این لیست فیلم سینمایی «زیبا صدایم کن» ساخته رسول صدرعاملی با فروش 2 میلیارد و 186 میلیون تومان و انیمیشن «رؤیا شهر» به کارگردانی محسن عنایتی با فروش یک میلیارد و 969 میلیون تومان را هم می توان جزو آثار پرفروش قرار داد.

این روزها سرمایه گذاری در ساخت آثار غیرکمدی همچون جنایی، خانوادگی، اجتماعی به سمت شبکه نمایش خانگی سوق پیدا کرده و فعلاً سالن های سینما فضایی مطلوب و امتحان پس داده برای آثار کمدی ها است.

برهوت آثار اجتماعی خوب

آمار نشان می دهد که سینمای اجتماعی به شرط تولید آثار باکیفیتی مانند فیلم «زیبا صدایم کن» همچنان می تواند مورد اقبال بالای مخاطبان قرار بگیرد. به کلام بهتر فیلم هایی که موضوعات ملموس و واقعی را با زبان سینما بیان می کنند و مردم خودشان و زندگی شان را در آنها می بینند، موفقیت بیشتری در جذب مخاطب دارند. البته تأثیر تبلیغات برای ایجاد انگیزه در بین مردم و کشاندن آنها به سالن های سینما نیز باید به کمک فیلم های خوب بیاید تا بتوانیم از گزاره گیشه موفق در مورد آنها استفاده کنیم. چه اینکه کارشناسان معتقدند ترکیب درست ژانر، زمان مناسب اکران، تعداد سالن و تبلیغات هدفمند نقش کلیدی در موفقیت آثار سینمایی ایفا می کند.

بسیاری از کارشناسان و منتقدان عدم تطابق آثار سینمایی در ژانر اجتماعی با شرایط مردم، فشارهای اقتصادی و ضعف فیلمنامه را جزو مهم ترین دلایل پس زدن مخاطب می دانند. ابراهیم اصغری یکی از تهیه کنندگان سینمای ایران، درباره دلایل فروش کم فیلم ها با وجود داشتن بازیگران چهره و شاخص می گوید: بخشی از اقتصاد سینما به اقتصاد کشور و وضعیت زندگی مردم ربط دارد؛ وقتی مردم مشکل معیشت و گذران زندگی داشته باشند، از نظر روحی و روانی علاقه و تمایلی به رفتن سینما و تماشای فیلم ندارند. از طرف دیگر، حتی بازیگران شناخته شده هم برای مردم تکراری می شوند؛ یا فیلم های زیادی با موضوع و هدف مشابه و تکراری تولید می شود که دیگر دغدغه مردم نیست و آنها را دلزده کرده است. این تهیه کننده می افزاید: به عنوان نمونه اگر فیلمی در مورد موادمخدر و اعتیاد ساخته شود، با وجود اهمیتی که دارد، دغدغه عامه مردم نیست. حتی دیالوگ های سخیف و لودگی فیلم های کمدی هم دیگر به درد جامعه نمی خورد و به ورطه تکرار افتاده است.

البته روشن است که نبود سالن و زیرساخت های مناسب، تبلیغات و اکران نابرابر، درک ناکافی از موقعیت و مخاطب شناسی جامعه، منتظر ماندن مخاطب برای دیدن فیلم در شبکه نمایش خانگی و خوب نبودن فضای اقتصادی مردم مجموعه ای از عوامل هستند که در کم شدن مخاطبان سینما تأثیر غیرقابل انکاری دارند.

ریل گذاری اشتباه

ساسان سالور، تهیه کننده سینما نیز در مورد عدم اقبال مردم به فیلم ها می گوید: تا زمانی که ریل گذاری و سیاست های وزارت ارشاد و تصمیم گیرنده ها بر این مبنا پیش برود، بیش از پیش فیلم های اجتماعی قربانی می شوند و فقط تعداد بسیار کمی فیلم با موضوع اجتماعی با اقبال روبه رو می شوند. در صورتی که فیلم های اجتماعی خوب زیاد داریم و می توانند بیشتر تولید شوند. سالور می افزاید: چوب این نوع سیاست گذاری ها بر سر سینمای اجتماعی می خورد؛ چند سال است که این وضعیت ادامه دارد. تغییر زودهنگام مدیران فرهنگی و در نتیجه تغییر و تحول رویکردها و سیاست ها باعث شده سینما روی خوش به فیلم های اجتماعی خوب نشان ندهد.

واقعیت این است که بخشی از دلایل این اتفاق به تهیه کنندگان سینما مربوط می شود؛ آنها فکر می کنند با کنار هم قراردادن بازیگران معروف، می توانند در گیشه موفق شوند در صورتی که فیلمنامه خوب، کارگردانی حرفه ای با در نظر گرفتن حال و هوای جامعه می تواند موفقیت یک فیلم را تضمین کند. اگر امروز می بینیم که گاهی حتی فیلم های اجتماعی به ظاهر تلخ، به موفقیت بیشتر و بهتری می رسند به دلیل رعایت همین امور است. تا زمانی که رکن اصلی تولید یک اثر یعنی فیلمنامه خوب را نداشته باشیم، کنار هم قرار دادن تعدادی بازیگر شناخته شده تضمینی برای فروش و موفقیت در گیشه نیست. آن چیزی که می تواند سینمای اجتماعی را از اوضاع فعلی اش خارج بکند پذیرفتن اشکالاتی است که بسیاری از منتقدان و کارشناسان به آنها اشاره می کنند، اما متأسفانه کسانی که مخاطب این حرف ها هستند، همچنان به همین مسیر اشتباه ادامه می دهند تا جایی که باعث شده اند سینمای اجتماعی دچار رخوت و ضعف غیرقابل توجیهی گردد.

منبع: جوان